KRYZYS JAKOŚCI ŻYCIA
Redakcja naukowa: Zbigniew Strzelecki, Elzbieta Kryńskia, Janusz Witkowski
wyd. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"
Polska Akademia Nauk, Warsawa 2014
ISBN 978-83-7151-557-6
s.s.256
Niniejsza książka, którą przekazujemy Szanownym Czytelnikom, jest już drugą z kolei pozycją w projekcie „Zagrożenia globalne barierami rozwoju". Poświęcona jest zagrożeniom jakości życia człowieka w perspektywie długookresowej.
Jej celem jest spojrzenie na zagrożenia globalne z perspektywy jakości życia. Filozofią ostatnich kilku dziesięcioleci było twierdzenie, iż wzrost gospodarczy przekłada się jeśli nawet nie automatycznie, to w perspektywie krótkookresowego okresu, na poprawę jakości życia.
Liczne analizy jakie w ostatnich latach przeprowadzono wskazują, że taka zależność nie występuje, bądź jest bardzo słaba. W jednej z publikacji poświęconej tej problematyce wniosek końcowy został bardzo jasno sformułowany „Tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej"
Demontaż państwa dobrobytu spowodował, że podstawowe dobra publiczne takie jak ochrona zdrowia, edukacja, budownictwo komunalne, zostały w dużym stopniu skomercjalizowane. Wzrasta bezrobocie. Jak na razie nie ma od tej praktyki odwrotu.
Wszystko to przełożyło się na głębokie zróżnicowanie dochodowe co wpłynęło na bezwzględny bądź relatywny spadek jakości życia.
Czy taka konstatacja dotyczy tylko ostatnich dekad, czy też jest to również prognoza dotycząca przyszłości? To podstawowe pytanie. Ale jest i kolejne, niemniej ważne. Gospodarka rynkowa z jej mechanizmami będzie zapewne trwałym składnikiem gospodarowania w długiej perspektywie, a jej mechanizmy różnicują społeczeństwa. Czy istnieją jakieś instytucje, mechanizmy, organizacje, które będą w stanie złagodzić rozziew między wzrostem gospodarczym a jakością życia zarówno w poszczególnych krajach, jak i skali globu? Czy państwo w tradycyjnym kształcie jest tu wystarczającym narzędziem, czy też istnieją już inne rozwiązania w świecie realnym? Być może sformułowano już jakieś rozwiązania teoretyczne, które jeszcze nie zagościły w praktyce, ale funkcjonują w dyskusjach naukowych. To tylko kilka pytań, na których odpowiedź staramy udzielić w tej książce.
Spis treści
List Szefa Kancelarii Prezydenta RP
Wstęp - Zbigniew Strzelecki
Część I – Demograficzne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju świata
Tendencje rozwoju ludności świata – Zbigniew Strzelecki
Wzrost gospodarczy a jakość życia – Katarzyna Żukrowska
Zapóźnienie kulturowe jako ryzyko przyszłości? Kilka uwag na marginesie badań nad aktywnym starzeniem się – Piotr Szukalski
Rzeczywiste i pozorne zagrożenia globalne – Leszek Kuźnicki
Część II – Ubóstwo, nierówności i wykluczenie społeczne – czy to problem tylko współczesnego świata?
Wartości immoralne scalające ludzkość szansą na pokonanie nierówności – Maria Szyszkowska
Formowanie się „nowych" struktur społecznych – Henryk Domański
Zróżnicowanie konsumpcji jako wyraz nierówności ekonomicznych w polskim społeczeństwie – Czesław Bywalec
Jakość życia w perspektywie 2050 roku – Konrad Prandecki
Nierówności zabezpieczenia społecznego między generacjami – Marek Benio
Część III – Praca i kwalifikacje a jakość życia
Znaczenie pracy i kwalifikacji we współczesnym świecie – Józef Orczyk
Problemy współczesnego rynku pracy – Mieczysław Kabaj
Kwalifikacje a przyszłość pracy (ujęcie tezowe) – Urszula Sztanderska
Underemployment – źródła ekonomiczne i skutki społeczne – Marek Bednarski
Część IV – Zdrowie a jakość życia – współczesne uwarunkowania i konsekwencje
Zdrowie i sprawność populacji wyzwaniem przyszłości – Stanisława Golinowska
Racjonalna polityka zdrowotna sprzyjająca zdrowiu. Uwagi sceptyczne – Włodzimierz C. Włodarczyk
Uwarunkowania zdrowego stylu życia – Antonina Ostrowska
Informacja o autorach
Publikacja finansowana ze srodków Narodowego Banku Polskiego, i Funadacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń