Książki
Raport "Zagrożenia globalne barierami rozwoju"
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa
- Odsłon: 3035
Jerzy Kleer, Michał Kleiber
ZAGROŻENIA GLOBALNE BARIERAMI ROZWOJU
Wydawca Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" PAN
Warszawa 2015, s.s. 153
ISBN 978-83-8017-054-4
Publikacja finansowana ze środków Narodowgo Banku Polskiego
Wstęp
Rozdział I. WPROWADZENIE – SPECYFIKA WSPÓŁCZESNYCH ZAGROŻEŃ
Rozdział II. PODZIAŁ ZAGROŻEŃ
1.Zagrożenia o charakterze światowym
1.1.Brak spójnego ładu światowego
1.2.Sprzeczność między procesami globalizacyjnymi a państwem narodowym (suwerennym)
1.3.Nierównomierne tempo przyswajania zmian przez różne grupy społeczne
1.4.Trudności dostosowywania się do tempa zachodzących zmian
1.5.Nowe typy ryzyka, nieznane w przeszłości
2. Zagrożenia systemowe
2.1. Kryzysy polityczno-ustrojowe
2.2. Kryzysy ekonomiczne,czy kryzys ekonomiczny kapitalizmu?
2.3 Kryzysy społeczne i rozbicie tradycyjnej struktury społeczeństwa kapitalistycznego
3. Zagrożenia związane z przetrwaniem człowieka
3.1. Postępujące przeświadczenie o braku bezpieczeństwa
3.2. Narastające zróżnicowanie w zakresie podziału dochodów
3.3. Marnotrawstwo zasobów
3.4. Posiadanie pracy jako źródła dochodu
3.5. Skutki wzrostu liczby ludności w skali światowej
3.6. Niszczenie środowiska naturalnego i zmiany klimatyczne.
3.7. Destrukcja sfery publicznej
3.8. Migracje ludności
3.9. Rywalizacja potęg polityczno-gospodarczych
3.10. Patologie społeczno-ekonomiczne
3.11. Megamiasta
3.12. Słabości systemu edukacji i badań naukowych w warunkach rewolucji informacyjnej
Rozdział III. TRWAŁOŚĆ ZAGROŻEŃ
1. Model ekonomiczny
2. Procesy nadmiernego naśladownictwa
3. Konsekwencje eksplozji demograficznej
4. Konsekwencje postępu technicznego
5. Dominacja wielkich państw oraz ich rywalizacja
6. Zróżnicowanie kulturowe .
Rozdział IV. PRZESILENIA CYWILIZACYJNE
1. Czas jako czynnik określający tempo zmian
2. Terytorialny zasięg nowych cywilizacji
3. Kwestia ciągłości cywilizacyjnej
Rozdział V. ZAGROŻENIA DLA POLSKI
PODSUMOWANIE
Bibliografia
Aneks
1. Ranking zagrożeń: próba oceny
2.Tabele
Rewolucja informacyjna a kryzys intelektualny
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa
- Odsłon: 3505
Rewolucja informacyjna a kryzys intelektualny red. naukowa: Julian Auleytner, Jerzy Kleer
wydawca: Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"
Warszawa 2015, s.s 228
ISBN 978-83-8017-028-5
Spis treści·
- Wstęp
- Andrzej P. Wierzbicki, Trzy powody, dla których rewolucja informacyjna wywołuje kryzys intelektualny·
- Jerzy Kleer, Kryzys w ekonomii: jaki jest jego charakter?
- Zbigniew Madej, Postindustrialne kryzysy w ekonomii
- Lech W. Zacher, Rewolucja informacyjna a dystrybucja wiedzy i władzy
- Julian Auleytner, Zagrożenia cyberprzestrzeni
- Roman Galar, Rozsądek gapia
- Waldemar Czajkowski, O pojęciu kryzysu intelektualnego
- Krzysztof Wieczorek, Kryzys europejskiego człowieczeństwa – faza trzecia
- Janusz Mucha, Rewolucja informatyczna a wyzwania cywilizacyjne.Trzy pokolenia dzisiejszych użytkowników
- Maria Szyszkowska, Negatywne przemiany w sferze wartościjako skutek rewolucji informacyjnej
- Krzysztof Wielecki, Kryzys cywilizacyjny i humanistyczne nauki społeczne
- Konrad Prandecki, Sylwia Śmietanko, Maciej Hacaga, Wojciech Kazanecki, Rewolucja informacyjna a społeczeństwa połowy XXI wieku – punkt widzenia młodego pokolenia
- Informacja o autorach
Czy rewolucja informacyjna wywołuje kryzys intelektualny? Publikacja bez znaku zapytania w tytule jest owocem naukowego przedsięwzięcia Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN, w ramach większego projektu badawczego „Zagrożenia Globalne – barierami rozwoju", w której starano się skonfrontować poglądy przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych w obszarze powiązań między rewolucją informacyjną a kryzysem intelektualnym. Że ten ma w wielu dyscyplinach nauki miejsce, nie trzeba nazbyt wielu przekonywać, bo odpowiedzi na liczne destrukcje przestrzeni publicznej oraz liczne wynaturzenia, nauka nie daje na tyle poprawnych odpowiedzi, by można było je wdrożyć do praktyki. Natomiast kwestią otwartą jest na ile istnieje związek między rewolucją informacyjną a kryzysem intelektualnym. Dyskusja przygotowująca tematykę tej publikacji trwało długo, a wśród członków Prezydium Komitetu Prognoz, a także niektórych jego członków, pojawiały się liczne wątpliwości czy oba te zjawiska i procesy można łączyć. Wszak rewolucja informacyjna niesie wiele pozytywnych zjawisk, przez nikogo zresztą niekwestionowanych, a w wielu dyscyplinach, również naukowych, mamy do odnotowania liczne, nowe rozwiązania, dające podstawy dla lepszego rozumienia otaczającej rzeczywistości. Niemniej przedstawiono także wiele argumentów uzasadniających podjęcie tej tematyki, bowiem w wyniku sporu między zwolennikami a przeciwnikami związku między rewolucją informacyjną a kryzysem intelektualnym, mogły pojawić się nowatorskie ujęcia dotyczące poszczególnych dyscyplin naukowych, zwłaszcza, chociaż nie jedynie w dziedzinie nauk humanistycznych.
Prezentowana praca próbuje odpowiedzieć na pytanie: co nowego wnosi rewolucja informacyjna do rozumienia rzeczywistości? Ale także, na ile spłyca rozumienie pojawiających się problemów związanych zwłaszcza z jej pojawieniem się, nie mówiąc już o licznych zagrożeniach takich m.in. jak możliwości inwigilacji, walka w cyberprzestrzeni, nowe typy broni czy odmienne w porównanie z przeszłością formy walki, czego jesteśmy świadkami w różnych częściach świata.
Musimy bowiem pamiętać, że wprawdzie rewolucja informacyjna jest jeszcze produktem rewolucji przemysłowej, ale pod względem swego instrumentarium przynależy już do cywilizacji wiedzy. Natomiast w sferze intelektualnej pojawia się kluczowe pytanie czy wątpliwość, na ile przy pomocy instrumentarium badawczego, a także teoretycznego, ukształtowanego w przeszłości, tzn. w cywilizacji przemysłowej, potrafimy dostatecznie dobrze objaśnić, a także dać odpowiednie rekomendacje dla łagodzenia czy likwidacji nowo pojawiających się zagrożeń. Dotyczy to nie tylko nauk humanistycznych, ale także konsekwencji związanych z postępem techniki, zwłaszcza takich jak np. automatyzacja czy robotyzacja.
W prezentowanej książce próbujemy odpowiedzieć na kilka pytań, wśród między innymi dotyczących takich kwestii jak: dlaczego kryzys intelektualny; zagrożenia wynikające z rewolucji informacyjnej, aspekty aksjologiczne kryzysu intelektualnego. To co jest szczególnie istotne, jako pokłosie rewolucji informacyjnej, przejawia się, mimo boomu edukacyjnego w naskórkowej (powierzchownej) wiedzy młodzieży, a także pojawieniu się olbrzymiej rzeszy młodych, wykształconych, ale bez pracy, oraz w nowym zjawisku, jakim stał się prekariat. Jak dotąd nie ma na to odpowiedzi, ani teoretycznej, ani tym bardziej praktycznej. Jest to zjawisko charakterystyczne, głównie, chociaż nie wyłącznie, dla państw wywodzących się z cywilizacji euro-atlantyckiej. Wskutek zarówno globalizacji, jak i olbrzymich zmian demograficznych, charakteryzujących się między innymi przesuwaniem się ludności do miast pojawiły się megamiasta. Ich problemy społeczne i ekonomiczne tworzą niepokoje o przyszłość, uruchamiają olbrzymie pokłady ruchów populistycznych i ekstremistycznych. Na te i inne pytania ciągle nie mamy dostatecznie poprawnej odpowiedzi, które powinna dostarczyć nauka. I jest to także jednym z przejawów kryzysu intelektualnego związanego z rozumem. Jego związek z rewolucją informacyjną nie ma charakteru jedynie czasowego, ale także przyczynowo-skutkowy.
Bogdan Suchodolski - osoba i myśl
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa
- Odsłon: 6138
BOGDAN SUCHODOLSKI - OSOBA I MYŚL
Redakcja naukowa: Irena Wojnar
wyd. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"
Polska Akademia Nauk, Warszawa 2014
ISBN 978-83-61236-50-4
s.s. 288
Wierzył w wielkość człowieka; zmagał się z małością ludzi,
Wiedział, że wartość ludzkiego życia wyznacza tragizm prawdy i piękna.
Profesor jako jeden już z chyba ostatnich zasługuje na miano humanisty w renesansowym znaczeniu tego słowa. W myśl
B. Suchodolskiego humanizm konkretyzuje się w postaci trzech znaczeń komplementarnych: jako „świat umanistyczny", trwałe uniwersum ludzkich dokonań w obszarze wiedzy i wartości; jako zespół refleksji na temat tego uniwersum (nauki humanistyczne) czy szerzej jako sposób uprawiania refleksji w perspektywie człowieka; oraz jako postawa zaangażowania i wrażliwości, wyznacznik praktycznego działania, źródło osądu nad światem, swoiste sumienie w stosunku do rzeczywistości. Ideały humanizmu, zaufanie do kultury jako sposobu życia splatały się w biografii i twórczości Profesora z troską o rozwój i dorastanie człowieka, wyznaczały kierunki działalności i naukowej i praktycznej. Był nauczycielem, profesorem uniwersytetu, organizatorem życia naukowego, animatorem niezliczonej ilości inicjatyw kulturalnych i wydawniczych. Z obszernej bibliografii dzieł Profesora przypomnijmy tytuły ymboliczne, które pobudzają wyobraźnię, ilustrują ruch myśli, akcentują sensy i wartości:
B. Suchodolskiego humanizm konkretyzuje się w postaci trzech znaczeń komplementarnych: jako „świat umanistyczny", trwałe uniwersum ludzkich dokonań w obszarze wiedzy i wartości; jako zespół refleksji na temat tego uniwersum (nauki humanistyczne) czy szerzej jako sposób uprawiania refleksji w perspektywie człowieka; oraz jako postawa zaangażowania i wrażliwości, wyznacznik praktycznego działania, źródło osądu nad światem, swoiste sumienie w stosunku do rzeczywistości. Ideały humanizmu, zaufanie do kultury jako sposobu życia splatały się w biografii i twórczości Profesora z troską o rozwój i dorastanie człowieka, wyznaczały kierunki działalności i naukowej i praktycznej. Był nauczycielem, profesorem uniwersytetu, organizatorem życia naukowego, animatorem niezliczonej ilości inicjatyw kulturalnych i wydawniczych. Z obszernej bibliografii dzieł Profesora przypomnijmy tytuły ymboliczne, które pobudzają wyobraźnię, ilustrują ruch myśli, akcentują sensy i wartości:
Kochaj życie-bądź dzielny, 1927, 1930·
Uspołecznienie kultury, 1937, 1947·
Skąd i dokąd idziemy, 1943 (1939)·
Wychowanie dla przyszłości, 1947, 1959, 1968·
Narodziny nowożytnej filozofii człowieka, 1963, 1968·
Rozwój nowożytne j filozofii człowieka, 1967·
Trzy pedagogiki, 1970·
Labirynty współczesności, 1972, 1974·
Kim jest człowiek, 1974 i kolejne wydania·
Wychowanie i strategia życia, 1983, 1987·
Wychowanie mimo wszystko, 1990·
Edukacja permanentna. Rozdroża i nadzieje 1992
Spis treści
Wstęp
Rocznice – zobowiązaniem pamięci – Irena Wojnar
Cześć pierwsza – Przypomnienia
Bogdan Suchodolski – Moje uniwersytety
Bogdan Suchodolski – Moja droga do pedagogiki i przez pedagogikę
Bogdan Suchodolski – Listy do Heleny Radlińskiej
Rozmowa z profesorem Bogdanem Suchodolskim o edukacji
Bogdan Suchodolski – Pożegnanie z Narodową Radą Kultury
Ostatnia rozmowa z profesorem Bogdanem Suchodolskim – „Kochaj życie - bądź dzielny"
Bogdan Suchodolski – O wychowaniu
Bogdan Suchodolski – O prawdzie
Bogdan Suchodolski – Pedagogika ideałów i pedagogika życia
Bogdan Suchodolski – Czy historia nauki jest historią prawdy? ...
Część druga – Nawiązania
O polskim modelu historii nauki Bogdana Suchodolskiego – Irena Stasiewicz-Jasiukowa
Bogdan Suchodolski – inicjator i redaktor wydawnictwa Historia Nauki Polskiej – Barbara Kuźnicka, Leszek Kuźnicki
Wierny ponadczasowej wizji przyszłości – Antoni Rajkiewicz
Wobec „Wychowania dla przyszłości" – twórczość Bogdana Suchodolskiego jako wyzwanie intelektualne – Andrzej Ciążela
Bogdana Suchodolskiego niezwykła osobowość i koncepcja kultury – Janusz Gajda
Humanizm Bogdana Suchodolskiego – Andrzej Sztylka
Profesor Bogdan Suchodolski w Uniwersytecie Warszawskim – Irena Wojnar
Profesor Bogdan Suchodolski w Komitecie „Polska 2000" – Irena Wojnar
Profesor Bogdan Suchodolski w Narodowej Radzie Kultury – Rafał Skąpski
Profesor Bogdan Suchodolski jako ekspert edukacji – Czesław Kupisiewicz
Nie tylko o nauczycielach – wywiady z profesorem Suchodolskim – Henryka Witalewska
Konferencje Komitetu Prognoz w Jabłonnie – fenomen ich trwania? – Henryka Kwiatkowska
Wspomnienie o profesorze Suchodolskim – Małgorzata Malicka
Profesor Bogdan Suchodolski – mój Mistrz, wielki i bliski – Wiesława Pielasińska
Inspiracje poprzez dzieło – Agnieszka Piejka
Informacja o autorach
Kryzys jakości życia
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa
- Odsłon: 3339
KRYZYS JAKOŚCI ŻYCIA
Redakcja naukowa: Zbigniew Strzelecki, Elzbieta Kryńskia, Janusz Witkowski
wyd. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"
Polska Akademia Nauk, Warsawa 2014
ISBN 978-83-7151-557-6
s.s.256
Niniejsza książka, którą przekazujemy Szanownym Czytelnikom, jest już drugą z kolei pozycją w projekcie „Zagrożenia globalne barierami rozwoju". Poświęcona jest zagrożeniom jakości życia człowieka w perspektywie długookresowej.
Jej celem jest spojrzenie na zagrożenia globalne z perspektywy jakości życia. Filozofią ostatnich kilku dziesięcioleci było twierdzenie, iż wzrost gospodarczy przekłada się jeśli nawet nie automatycznie, to w perspektywie krótkookresowego okresu, na poprawę jakości życia.
Liczne analizy jakie w ostatnich latach przeprowadzono wskazują, że taka zależność nie występuje, bądź jest bardzo słaba. W jednej z publikacji poświęconej tej problematyce wniosek końcowy został bardzo jasno sformułowany „Tam gdzie panuje równość, wszystkim żyje się lepiej"
Demontaż państwa dobrobytu spowodował, że podstawowe dobra publiczne takie jak ochrona zdrowia, edukacja, budownictwo komunalne, zostały w dużym stopniu skomercjalizowane. Wzrasta bezrobocie. Jak na razie nie ma od tej praktyki odwrotu.
Wszystko to przełożyło się na głębokie zróżnicowanie dochodowe co wpłynęło na bezwzględny bądź relatywny spadek jakości życia.
Czy taka konstatacja dotyczy tylko ostatnich dekad, czy też jest to również prognoza dotycząca przyszłości? To podstawowe pytanie. Ale jest i kolejne, niemniej ważne. Gospodarka rynkowa z jej mechanizmami będzie zapewne trwałym składnikiem gospodarowania w długiej perspektywie, a jej mechanizmy różnicują społeczeństwa. Czy istnieją jakieś instytucje, mechanizmy, organizacje, które będą w stanie złagodzić rozziew między wzrostem gospodarczym a jakością życia zarówno w poszczególnych krajach, jak i skali globu? Czy państwo w tradycyjnym kształcie jest tu wystarczającym narzędziem, czy też istnieją już inne rozwiązania w świecie realnym? Być może sformułowano już jakieś rozwiązania teoretyczne, które jeszcze nie zagościły w praktyce, ale funkcjonują w dyskusjach naukowych. To tylko kilka pytań, na których odpowiedź staramy udzielić w tej książce.
Spis treści
List Szefa Kancelarii Prezydenta RP
Wstęp - Zbigniew Strzelecki
Część I – Demograficzne i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju świata
Tendencje rozwoju ludności świata – Zbigniew Strzelecki
Wzrost gospodarczy a jakość życia – Katarzyna Żukrowska
Zapóźnienie kulturowe jako ryzyko przyszłości? Kilka uwag na marginesie badań nad aktywnym starzeniem się – Piotr Szukalski
Rzeczywiste i pozorne zagrożenia globalne – Leszek Kuźnicki
Część II – Ubóstwo, nierówności i wykluczenie społeczne – czy to problem tylko współczesnego świata?
Wartości immoralne scalające ludzkość szansą na pokonanie nierówności – Maria Szyszkowska
Formowanie się „nowych" struktur społecznych – Henryk Domański
Zróżnicowanie konsumpcji jako wyraz nierówności ekonomicznych w polskim społeczeństwie – Czesław Bywalec
Jakość życia w perspektywie 2050 roku – Konrad Prandecki
Nierówności zabezpieczenia społecznego między generacjami – Marek Benio
Część III – Praca i kwalifikacje a jakość życia
Znaczenie pracy i kwalifikacji we współczesnym świecie – Józef Orczyk
Problemy współczesnego rynku pracy – Mieczysław Kabaj
Kwalifikacje a przyszłość pracy (ujęcie tezowe) – Urszula Sztanderska
Underemployment – źródła ekonomiczne i skutki społeczne – Marek Bednarski
Część IV – Zdrowie a jakość życia – współczesne uwarunkowania i konsekwencje
Zdrowie i sprawność populacji wyzwaniem przyszłości – Stanisława Golinowska
Racjonalna polityka zdrowotna sprzyjająca zdrowiu. Uwagi sceptyczne – Włodzimierz C. Włodarczyk
Uwarunkowania zdrowego stylu życia – Antonina Ostrowska
Informacja o autorach
Publikacja finansowana ze srodków Narodowego Banku Polskiego, i Funadacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń
Czy kryzys światowych zasobów?
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa
- Odsłon: 3298
CZY KRYZYS ŚWIATOWYCH ZASOBÓW?
Redakcja naukowa: Bogdan Galwas, Bohdan Wyżnikiewicz
wyd. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"
Polska Akademia Nauk, Warszawa 2014
ISBN 978-83-7151-591-0
s.s. 260
Mimo licznych zagrożeń globalnych, świat jako całość rozwija się i będzie się rozwijał, chociaż poszczególne państwa czy całe grupy będą charakteryzowały się w tym procesie różną dynamiką. Pojawiają się liczne napięcia czy wręcz zagrożenia dla rozwoju, związane z długofalowymi skutkami wyczerpywania złóż i rosnących cen paliw kopalnych, co prowadzi do groźby światowego kryzysu energetycznego.
Innym wielkim problemem jest produkcja żywności w skali globalnej dla wzrastającej ludności (ok. 9 miliardów w 2050 r.), jałowienie i pustynnienie ziem uprawnych, niedobór wody pitnej. Obserwujemy wzrost cen wywołany z jednej strony rosnącym zapotrzebowaniem (zmiany diety w tzw. gospodarkach szybko się rozwijających), a z drugiej spekulacją.
Kolejnym tematem jest postępująca degradacja biosfery i zagrożenia biologiczne (zmiany klimatu, wylesienia planety, fragmentacja i degradacja naturalnych siedlisk, inwazje ekologiczne, zanieczyszczenia powietrza, gleb i wód, spadek różnorodności biologicznej).
Rodzą się pytania, czy możliwym jest osiągnięcie w skali Ziemi warunków trwałego i zrównoważonego rozwoju? Czy kolejne lata łagodzą stan zagrożenia dla Człowieka, czy przeciwnie, zagrożeń tych będzie coraz więcej?.
Spis Trerści
List Szefa Kancelarii Prezydenta RP
Słowo wstępne
Wprowadzenie
Biosfera: historia i współczesność – Leszek Kuźnicki
Marnotrawstwo zasobów jako przejaw kryzysu systemowego – Jerzy Kleer
Czy ochrona środowiska musi tyle kosztować? – Tomasz Żylicz
Rozdział I. Energia i surowce kopalne
Apetyt energetyczny cywilizacji a szanse jej przetrwania – Marek Bartosik
Dlaczego węgiel w Polsce będzie głównym surowcem energetycznym do 2050? – Andrzej Sikora
Odnawialne źródła energii w polityce energetycznej UE - Stanisław M. Szukalski
Bezpieczeństwo podaży surowców nieenergetycznych i ich znaczenie w rozwoju gospodarki Unii Europejskiej i Polski – Joanna Kulczycka, Barbara Radwanek-Bąk
Perspektywy ograniczenia konsumpcji zasobów naturalnych do 2050r. – Konrad Prandecki
Recepta na zachowanie zasobów – Andrzej Jagusiewicz
Rozdział II. Zagrożenia biologiczne i warunki produkcji żywności
Współczesna różnorodność biologiczna – jej znaczenie dla człowieka, zagrożenia i szanse ochrony – Ewa Symonides
Zasoby wodne dziś i jutro a perspektywy wyżywienia świata – Janusz Kindler
Rolnictwo, produkcja żywności i perspektywy wyżywienia świata – Franciszek Tomczak
Rozdział III. Warunki trwałego i zrównoważonego rozwoju
Transformacja gospodarki światowej. W poszukiwaniu nowej filozofii – Julian Auleytner
Warunki trwałego i zrównoważonego rozwoju ludzkości – Artur Pawłowski, Lucjan Pawłowski
Realność trwałego i zrównoważonego rozwoju – perspektywa 2050 roku – Bohdan Wyżnikiewicz
Informacja o autorach
Publikacja finansowana ze srodków Narodowego Banku Polskiego, i Funadacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń