Książki

Szczegóły: Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa; Opublikowano: 03 lipiec 2014; Odsłon: 3646

ksia113A

KRYZYSY SYSTEMOWE wyd. II

Redakcja naukowa:

Jerzy Kleer, Elżbieta Mączyńska, Jan Jakub Michałek, Józef Niżnik

Wydawca: Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"

Polska Akademia Nauk, Warszawa 2014

ISBN 978-83-7151-436-4

s.s. 361

Książka ta jest pierwszą z cyklu związanego z długookresowym projektem Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN, podejmującego problematykę Globalnych zagrożeń, jako barier rozwoju.

Jak sam tytuł sugeruje jest to próba spojrzenia na Świat, nie tyle z punktu widzenia możliwości, jakie stoją przed ludzkością, ile czynników ograniczających możliwości jej ekspansji, likwidacji istniejących niedostatków, które już istnieją, a także tych, jakie mogą się pojawić.

Doświadczenia jakie zgromadzono w dotychczasowej praktyce prognozowania dotyczą dwóch głównych obszarów. Pierwszy, nie można tworzyć długookresowych projekcji, pomijając zjawiska zachodzące w skali światowej, zwłaszcza w zakresie zagrożeń. Globalizacja wraz z upowszechnieniem się gospodarki rynkowej oraz rewolucją informacyjną, stworzyły tak silną sieć powiązań, iż procesy zachodzące w jednej części świata, silnie wpływają, na pozostałe.

Drugi ma inny wymiar, dotyczy pewnych ważnych ustaleń teoretycznych.

1. Wzrost gospodarczy nie przekłada się automatycznie na rozwój społeczno-cywilizacyjny. Znaczenie jej jest o tyle istotne, że ciągle, zarówno w praktyce, jak i teorii dominuje kategoria wzrostu, jako główne kryterium sukcesu.

2. Kolejne wiąże się z tym, iż długookresową projekcję nie można tworzyć wyłącznie w oparciu o modele czysto ilościowe, zwłaszcza obejmujące kilka dekad. Trudno bowiem przewidzieć wszystkie zdarzenia i czynniki zakłócające, zarówno te na poziomie kraju, a tym bardziej te dotyczące większych regionów czy wręcz świata.

3. Ostatnia wreszcie podpowiada, iż długookresowe projekcje powinny mieć charakter interdyscyplinarny, bowiem czynnikami wspomagającymi, czy ograniczającymi wzrost gospodarczy, a zwłaszcza postęp społeczny, wywodzą się z różnych obszarów, głównie, chociaż nie wyłącznie z systemu kulturowego oraz form i jakości rządzenia.

Pierwsza publikacja z przygotowanego cyklu dotyczy „Kryzysów systemowych". Używając liczby mnogiej chcieliśmy przede wszystkim zwrócić uwagę na tę okoliczność, iż problemy w niej rozpatrywane dotyczą różnych obszarów, zarówno ekonomicznych, społecznych, politycznych w ujęciu globalnym, niezależnie od specyfiki poszczególnych regionów czy państw.

SPIS TREŚCI

List Szefa Kancelarii Prezydenta RP

Wstęp

Wprowadzenie
Globalne zagrożenia rozwoju (koncept teoretyczny i obszary badawcze) – Jerzy Kleer

Część I – Zagadnienia ogólne

Globalne zagrożenia – niepotrzebne zmartwienie czy powód do racjonalnej refleksji – Michał Kleiber

Zagrożenia globalne wynikające ze zmian strukturalnych i instytucjonalnych – Jerzy Wilkin

Globalizacja a systemy polityczne – Jerzy Kleer

Długookresowe zagrożenia globalne: ekonomiczne, społeczne, polityczne – Ryszard Kokoszczyński

Zagrożenia przyszłości: czy sprosta im obecna wersja kapitalizmu – Andrzej P. Wierzbicki

Oczekiwania i aspiracje społeczne a zmiany w polityce i gospodarce – Józef Niżnik

Oczekiwania i aspiracje społeczne a zmiany w polityce i gospodarce: czy zawsze rozdźwięk? Wstępne refleksje – Andrzej Rychard

Część II – Problemy zmian systemowych

Anomiczne podłoże dysfunkcji systemu społeczno-gospodarczego – Elżbieta Mączyńska

Hipoteza dryfu cywilizacyjnego – Propozycje metaperspektywy dla rozważań o przyszłości kapitalistycznej gospodarki rynkowej – Maciej Miszewski

Dryf tradycyjnej polityki gospodarczej. Czy niezbędny jest światowy regulator ekonomiczny? – Maciej Bałtowski

W kierunku nowego ładu społeczno-gospodarczego w Europie – Piotr Pysz

Megasystemy są śmiertelne – Zbigniew Madej

Część III – Zróżnicowany świat

Zagrożenia globalne wynikające ze zmian strukturalnych – Stanisław M. Szukalski

Zmiany w strukturze gospodarki światowej a współzależność i polaryzacja interesów gospodarczych na linii: wysoko rozwinięta strefa euro-atlantycka a gospodarki wschodzące Azji – Anna Zielińska-Głębocka ...

Ocena interesów gospodarczych i politycznych w układzie Świat Zachodni - Azja i poza nim – Katarzyna Żukrowska

Kryzys światowego systemu finansowego a rynki azjatyckie – Katarzyna A. Nawrot .

Chiny jako aktor globalny – Bogdan Góralczyk

Czy Unii Europejskiej grozi marginalizacja w wymiarze globalnym? – Leszek Jerzy Jasiński

Polityka pieniężna i realna gospodarka – Andrzej Sopoćko

Informacja o autorach

Publikacja finansowana ze srodków Narodowego Banku Polskiego, i Funadacji Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń

Przejdź do książki

Szczegóły: Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa; Opublikowano: 27 wrzesień 2012; Odsłon: 6468

ksia107A

BOGACI I BIEDNI - PROBLEMY ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO

Redakcja Zdzisław Sadowski

Wydawca Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"

Polska Akademia Nauk, Warszawa 2012 r.

ISBN 979-8361236-42-9, s.s 224

Podział na bogatych i biednych cechuje społeczeństwa światowe od czasu, gdy zaczęły się one przekształcać ze wspólnot pierwotnych w bardziej złożone struktury, związane z pojawieniem się pierwszych form własności prywatnej. ...Kapitalizm przełomu XX i XXI wieku znów wprowadził nierówności społeczne na czoło problemów zarówno w skali światowej, jak i w wielu indywidualnych krajach, nawet najbogatszych. W ciągu paru dziesięcioleci system rynkowy uległ daleko idącemu wynaturzeniu w wyniku ogromnego rozwoju rynków finansowych, które uzyskały dominującą rolę w życiu gospodarczym i politycznym świata. Podstawowy sens gospodarowania, jakim zawsze było zaspokajanie ludzkich potrzeb przez pracę i wymianę jej produktów, został odsunięty na dalszy plan przez rozpasane dążenie do osiągania zysków ze spekulacyjnego obracania kapitałem finansowym. Przemiana ta musiała doprowadzić do zupełnego wypaczenia podziału rynkowego na rzecz bogactwa multimiliarderów przy pogarszaniu się poziomu życia mas ludowych, a w rezultacie do narastających masowych protestów… Doświadczenie obecnego kryzysu ekonomicznego unaocznia konieczność szukania nowych form ustrojowych, które zabezpieczałyby społeczeństwa przed takimi wypaczeniami i wstrząsami….

Problemy te dają się silnie odczuwać w Polsce, którą charakteryzuje głęboki podział społeczeństwa według kryterium zamożności Pogłębiające się zróżnicowanie dochodowe, utrzymujące się znaczne bezrobocie oraz rozległa strefa biedy, dotykająca poważną część społeczeństwa ze znacznym udziałem regionów wiejskich, są to czynniki, które utrudniają rozwój kraju, zwłaszcza w obliczu trwającej już zmiany demograficznej.

Spis Treści

Słowo wstępne – Zdzisław Sadowski

TEKSTY OPARTE NA REFERATACH KONFERENCYJNYCH

Granice solidarności w polityce społecznej; imperatywy i opory – Jolanta Supińska

Rosnące zróżnicowanie dochodowe – hamulec światowego rozwoju – Andrzej Sopoćko

Systemy o małym zróżnicowaniu: wnioski dla Polski – Tadeusz Kowalik

Akceptacja nierówności społecznych w Polsce – konteksty psychologiczne – Jarosław Klebaniuk

Zróżnicowanie regionalne w Polsce na tle Europy i świata – Marek Kozak

Warunki startu zawodowego młodzieży w Polsce – Mieczysław Kabaj

Trzy sposoby podejścia do ubóstwa w polityce społecznej – Julian Auleytner

Kierunki rozwoju polityki społecznej – Ryszard Szarfenberg

GŁOSY W DYSKUSJI

Sytuacja gospodarstw domowych rolników – Barbara Chmielewska

O potrzebie nowych procedur dla badania sprzężeń między nierównościami społecznymi, kapitałem ludzkim i wzrostem gospodarczym

– Michał Gabriel Woźniak.

Szczegóły: Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa; Opublikowano: 27 wrzesień 2012; Odsłon: 5109

INNOWACYJNOŚĆ, KREATYWNOŚĆ A ROZWÓJ

Redakcja: Jerzy Kleer, Andrzej Wierzbicki,

Wydawca: Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"

Polska Akademia Nauk, Warszawa 2012

ISBN 978-83-61236-43-5

s.s. 216

Książka niniejsza jest wynikiem prac Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN związanych z tematyką innowacyjności i kreatywności oraz rozwoju w warunkach globalizacji.

Część I książki dotyczy zagadnień innowacyjności i kreatywności. Kolejne artykuły (rozdziały) podkreślają potrzebę precyzyjnego rozróżnienia pomiędzy innowacjami przełomowymi a powszednimi (Andrzej P. Wierzbicki) oraz koncentracji nie tyle na holistycznie rozumianej innowacyjności, co raczej na kreatywności – indywidualnej i społecznej. Jednakże pobudzanie kreatywności indywidualnej Polaków wymaga rewizji programów nauczania (Tomasz Ziewiec), zaczynając od szkoły podstawowej. Ważne są też badania nad możliwością wykorzystania komputerów do wspomagania kreatywności (Ignacy Kaliszewski). Z drugiej strony, całościowe spojrzenie na potencjał innowacyjny polskiej gospodarki i jego społeczno-ekonomiczne determinanty (Tomasz Geodecki, Stanisław Mazur) wskazuje na bardzo niską innowacyjność gospodarki w Polsce.

Część II ksiązki koncentruje się na interdyscyplinarnej ocenie rozwoju świata w warunkach globalizacji. Artykuł wprowadzający (Zbigniew Madej) wskazuje na zwichnięte relacje pomiędzy państwem a rynkiem, patrząc z perspektywy historycznej. Następnie analizowana jest charakterystyka (Andrzej Cieślik, Jan J. Michałek, Anna Michałek) firm aktywnie uczestniczących w gospodarce światowej: analiza firm w grupie państw Wyszehradu (V-4), z wnioskami o dodatniej zależności między produktywnością firm a prawdopodobieństwem wystąpienia eksportu. Następny, duży artykuł zespołowy (Konrad Prandecki, Agnieszka Kafara, Edward Kirejczyk, Marcin Fronia, Mirosław Wawrzyński) analizuje aspekty geopolityczne przesunięcia centrów gospodarczych na świecie. Dalej następuje analiza (Przemysłąw Śleszyński) roli powiązań własnościowych i właścicielskich w przewidywaniu w perspektywie długoterminowej. Część tę kończą dwa artykuły interdyscyplinarne: analiza (Maria Szyszkowska) skutków neoliberalizmu w psychice człowieka oraz dyskusja (Lech Zacher) kwestii globalizacji jako przedmiotu dyskursu transdyscyplinarnego.

SPIS TREŚCI

Od redakcji

Część I. Innowacyjność a kreatywność

Innowacyjność a potrzeba stymulacji kreatywności – Andrzej Wierzbicki

Stymulacja kreatywności w nauczaniu – Tomasz Ziewiec

Czy możliwe jest komputerowe wspomaganie kreatywności? – Ignacy Kaliszewski

Potencjał innowacyjny polskiej gospodarki i jego społeczno-instytucjonalne determinanty – Tomasz Geodecki, Stanisław Mazur

Cz. II Interdyscyplinarna ocena rozwoju świata

Zwichnięte relacje między państwem a rynkiem (konfrontacja dwóch epok) – Zbigniew Madej

Charakterystyka firm aktywnie uczestniczących w gospodarce światowej: analiza firm w grupie państw Wyszehradu (V-4) – Andrzej Cieślik, Jan J. Michałek, Anna Michałek

Polityka a przesunięcie centrów gospodarczych na świecie – Konrad Prandecki, Agnieszka Kafara, Edward Kirejczyk,
Marcin Fronia, Mirosław Wawrzyński

Przewidywanie w perspektywie długoterminowej. Rola ekonomicznych powiązań własnościowych i właścicielskich
– Przemysław Śleszyński

Skutki neoliberalizmu w psychice człowieka – Maria Szyszkowska

Globalizacja jako przedmiot dyskursu transdyscyplinarnego – Lech W. Zacher

Informacja o autorach

Szczegóły: Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa; Opublikowano: 27 wrzesień 2012; Odsłon: 4623

ZMIANY W GOSPODARECE ŚWIATOWEJ

Redakcja: Jerzy Kleer, Andrzej Wierzbicki

wyd. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus"

Polska Akademia Nauk, Warszawa 2012

ISBN 978-83-61236-41-2

s.s. 210

Na zmiany obrazu świata, jak wynika, z jego współczesnego oglądu, ale zwłaszcza z zamieszczonych w książce tekstów, dominujący wpływ miały cztery procesy: pierwszy, który przesądził o zmianie układu sił w gospodarce światowej. Tradycyjny podział na bogatą Północ i biedne Południe, wymaga zasadniczych zmian, zarówno w wyjaśnieniu, jak i samej zasadności podziału, chociażby przez fakt pojawienia się tak zwanych rynków wschodzących, które odgrywają coraz większą rolę w gospodarce światowej; po wtóre, zmiany w gospodarce światowej dokonały się za pośrednictwem innych mechanizmów, aniżeli te, które były dominujące przed dwoma czy trzema dekadami, i uznane zostały, jako niepodważalne paradygmaty rozwoju gospodarczego; po trzecie, wskutek rozrostu sektora finansowego, który w ostatnich kilku dekadach stał się dominujący w gospodarce światowej. Zjawisko to określane jest jako pojawienie się gospodarki wirtualnej, która jest w znaczącym stopniu oderwana od gospodarki realnej. To rozerwanie jest głównie odpowiedzialne za ostatni światowy kryzys finansowy i narastające zadłużanie państw; po czwarte wreszcie, wskutek głównie, chociaż nie jedynie rewolucji informacyjnej, nastąpiły dosyć szybkie zmiany w strukturze gospodarki. Przejawiają się w rozroście sfery usług, która staje się sektorem dominującym, jak na razie, w krajach gospodarczo rozwiniętych, zarówno z punktu widzenia tworzenia PKB, jak i zatrudnienia.

Spis treści

Wprowadzenie

Globalizacja: jedna gospodarka i różne strategie – Jerzy Kleer

Kryzys, globalne wyzwania, zmiany układu sił – Witold M. Orłowski

Globalizacja finansowa a zmiany w gospodarce światowej - Juliusz Kotyński

Wiek XXI wiekiem rynków wschodzacych – Barbara Liberska

Struktury współpracy w Azji Wschodniej wobec zmian regionalnych i globalnych – Katarzyna A. Nawrot

Zmiany w gospodarce światowej – kilka uwag – Stanisław M. Szukalski

Polska na tle gospodarki światowej i europejskiej – Maciej Banaś, Mirosław Błażej, Jan Jabłoński, Michał Lewandowski

Czy gospodarki wschodzące wymagają odrębnego ujęcia metodologicznego? – Kazimierz Starzyk

Zagrożenia rozwoju – Józef S. Zegar

Informacja o autorach

Szczegóły: Nadrzędna kategoria: Wydawnictwa; Opublikowano: 20 styczeń 2012; Odsłon: 3880

PRZEMIANY STRUKTURY SPOŁECZNEJ W WARUNKACH GLOBALIZACJI

wyd. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus",

red. Józef Niźnik

Polska Akademia Nauk, Warszawa 2011, s.s. 124

ISBN 978-83-61236-96-2

… Wszystko jednak wskazuje na to, że sam proces globalizacji nie pozostał bez wpływu na strukturę społeczną. Wpływ ten zaznacza się lokalnie, ale ma także swój wymiar globalny. Przy tym najlepiej jest on widoczny na poziomie elit. To właśnie elity - kulturalne, elity dysponentów wiedzy, gospodarcze, a w pewnym stopniu również polityczne – odkrywają w zglobalizowanym świecie wspólny obszar wartości, wzorców działania, a nawet celów. Mimo odmienności kulturowych pewne czynniki globalne jak, przede wszystkim, upowszechnienie nowych instrumentów komunikacji i informacji, prowadzą do zbliżenia stylu prowadzenia działalności gospodarczej, do wykształcenia dyskursu akceptowanego przez członków globalnej elity, a także porównywalnego stylu życia. Wzrost roli elit zdaje się przysłaniać tlący się już zalążek nowych konfliktów. Oto obok rosnącego statusu menedżerów, wykształcenia się nowej klasy dysponentów wiedzy, czy też nowej elity finansowej, globalizacji towarzyszy też pojawienie się pewnych grup „peryferyjnych”, które mają wyraźnie ograniczone możliwości skorzystania z pozytywnych aspektów globalizacji.

… Można sobie zadać pytanie jakie mogą być dalsze zmiany struktury społecznej powodowane przez procesy globalizacyjne, a zwłaszcza jakie będą koleje zmian wyłaniającej się globalnej elity. Wydaje się, że rosnące zagrożenia globalne takie jak zmiany klimatyczne, załamanie światowego systemu finansowego, czy możliwa polaryzacja interesów Zachodu i obszaru Azji Południowo-Wschodniej sprawiają, że porozumienie w skali globalnej będzie jedyną alternatywą dla globalnej katastrofy. Szansę na takie porozumienie daje jakaś forma konsolidacji elity globalnej oraz zgoda lokalnych mas na jej szczególną rolę. Gdy jednak realizację tego pierwszego warunku można sobie wyobrazić, to ten drugi może okazać się niezwykle trudny do spełnienia.

Strona 6 z 11

Komitet Prognoz

Książki

Kryzysy systemowe

Bogaci i biedni - problemy rozwoju społeczeństwa polskiego

Innowacyjność, kreatywność a rozwój

Zmiany w gospodarce światowej

Przemiany struktury społecznej w warunkach globalizacji